خشونتهای سیاسی در آستانه انتخابات آمریکا(نگاه)
سید محمد امینآبادی
سهشنبه هفته آینده(15 آبان) انتخابات ریاست جمهوری قرار است در آمریکا برگزار شود. در این انتخابات هم مثل دیگر انتخاباتهای آمریکا مردم این کشور مجبور هستند بین نامزدهای دموکرات و جمهوریخواه یکی را انتخاب کنند. بخشی از جامعه آمریکا مثل رنگینپوستان و مسلمانان دل خوشی از
هیچ یک از این دو حزب ندارند و انتخاب آنها بین بد و بدتر است. اما نکته مهم در این انتخابات تکرار گسترده کلیدواژه «خشونت سیاسی» در آن است. بسیاری از نظرسنجیها طی روزهای اخیر نشان میدهد که مردم این کشور بهشدت نگران تشدید خشونت سیاسی طی روزهای بعد از انتخابات هستند؛ فارغ از اینکه چه کسی در آن برنده شود. بر اساس نظرسنجیهای جدید تقریباً نیمی از رایدهندگان آمریکایی گفتهاند «دموکراسی آمریکایی» مردم را نمایندگی نمیکند و نسبت به بروز خشونتهای سیاسی احتمالی پس از انتخابات ابراز نگرانی کردهاند. بر اساس نتایج نظرسنجی که شبکه خبری ایبیسی انجام داده، 66 درصد از رأیدهندگان آمریکایی معتقدند که ترامپ آمادگی پذیرش شکست در انتخابات ریاستجمهوری 2024 را ندارد. دوبار تلاش برای ترور ترامپ نیز نشان میدهد که جامعه آمریکا تا چه اندازه مستعد افزایش تنشهای سیاسی است.
تمایل به خشونت سیاسی در آمریکا مسئلهای جدید نیست و قدمتی به اندازه تاریخ این کشور دارد. بسیاری از آمریکاییها که بر این باور هستند دموکراسی در این کشور بهدرستی کار نمیکند و برای نجات کشور باید دست به خشونت زد از سخنان «توماس جفرسون» یکی از بزرگترین چهرهای عصر روشنگری آمریکا و سومین رئیسجمهور این کشور الهام گرفتهاند که بر این باور بود «کمی شورش هرازگاهی چیز خوبی است و درخت آزادی باید هرازگاهی با خون میهنپرستان و مستبدان آبیاری شود.» اما نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که خاستگاه خشونت سیاسی در آمریکا طی سالهای اخیر تغییر کرده است. در گذشته ایدئولوژیهای افراطی منشأ خشونت سیاسی در آمریکا بود اما خشونت سیاسی جدید در این کشور کاملاً خواستگاه حزبی دارد و با هویتهای قطبی شده آمریکاییها به عنوان دموکرات یا جمهوریخواه گره خورده است. گفته میشود دموکراسی در فضای آرام و از طریق همکاری بین نهادها و احزاب رقیب پیش میرود وقتی هر دو حزب آمریکا در فضای شدیداً دو قطبی این کشور به این نتیجه رسیدهاند که راه رسیدن به قدرت سیاسی حذف کامل طرف مقابل است در این صورت صندوق رای جای خود را به خشونت سیاسی و شکل عریان آن ترور خواهد داد. طی سالهای اخیر تمامی مباحث از اقتصاد گرفته تا مسائل اجتماعی و امنیتی تبدیل به بازی با حاصل جمع صفر بین دو حزب سیاسی آمریکا شده و هر دو حزب تلاشهای رقیب را برای پیشبرد امور خنثی کردهاند. در چنین شرایطی خشونت سیاسی بین طرفداران دو حزب به عنوان ابزاری جایگزین صندوق رای برای پیشبرد امور تشدید میشود. طی یک سال گذشته «بایدن» و «کامالا هریس» بارها هشدار دادهاند که پیروزی ترامپ در انتخابات، دموکراسی آمریکا را نابود خواهد کرد. در نقطه مقابل نیز «ترامپ» بارها هشدار داده است که با پیروزی «کامالا هریس» در انتخابات، آمریکا در جهان مسخره خواهد شد، این کشور با سرعت به سمت جهنم خواهد رفت و جنگ جهانی سوم نیز شروع خواهد شد. طی روزها و هفتههای اخیر نیز بایدن و هریس از یکسو و ترامپ و طرفدارانش از سوی دیگر شدیدترین حملات لفظی را علیه یکدیگر داشتهاند. بایدن طرفداران ترامپ را زباله خوانده است، هریس هم ترامپ و حامیانش را فاشیست نامیده است در طرف مقابل نیز ترامپ هریس را فاشیست، روانی و دچار اختلال حواس خوانده است. این لفاظیها از قطبی شدن شدید فضای سیاسی آمریکا در آستانه انتخابات حکایت دارد. قطبی شدن شدید فضای سیاسی میتواند خشونت سیاسی را محتملتر کند. زمانی که جامعه از نظر سیاسی بر اساس خطوط هویتی تقسیم شده باشد، احتمال بروز خشونت سیاسی بیشتر است چرا که طرفداران احزاب رقیب مخالفان سیاسی خود را به شکل دشمن در میدان جنگ میبینند که تهدیدی وجودی برای حزب، گروه و هویت آنها تلقی میشود که باید حذف شود. این بینش جای هیچگونه اجماعسازی یا همکاری برای پیشبرد امر سیاسی را بین دو طرف باقی نمیگذارد. اگر از طرف مقابل انسانیتزدایی شود و تهدیدی اخلاقی برای هویت خود تلقی شود آنگاه خشونت سیاسی کاملاً از نظر اخلاقی موجه و توجیهپذیر خواهد بود. به گفته کارشناسان حتی اگر آمریکا بعد از انتخابات ریاست جمهوری سهشنبه هفته آینده(15 آبان ) وارد جنگ داخلی نیز نشود تصور اینکه این کشور به یک وضعیت صلح داخلی برسد بسیار دشوار است و جنگ آمریکا با خودش همیشه ادامه خواهد داشت؛ چرا که موج تهدید و ارعاب کنونی که انتشار اخبار و گزارشهای جعلی در شبکههای اجتماعی نیز به آن دامن میزند نهادهای سیاسی متولی پیشبرد آرام امور را پوچ و بیمعنی و سیستم قانونی کشور را مختل کرده است. به گفته کارشناسان با تداوم وضعیت کنونی بدون توجه به نتیجه انتخابات آتی، «آشوب مدنی» طی سالهای آتی ویژگی بارز صحنه داخلی سیاست آمریکا خواهد بود.